Myrmeblog – blog hodowcy i badacza mrówek

Formica polyctena (mrówka ćmawa)

Jest to typowy gatunek leśny, pospolity w całej Polsce. Są to mrówki pod ochroną. Występują zarówno w suchych lasach iglastych i liściastych oraz w wilgotnych lasach mieszanych.

Najczęściej osiedlają się na otwartych polach lub na skrajach dróg. Wybierając się na wycieczkę w góry często można zaobserwować gniazda w miejscach nasłonecznionych na brzegach lasów oraz wzdłuż leśnych dróg.

Mrówki te są z reguły duże (robotnice liczą od 7 do 9 mm), dwubarwne (czarno -czerwone) z widocznymi przyciemnieniami na głowie.

Formica polyctena budują bardzo duże kopce z suchego materiału roślinnego (gałązek i igliwia) o średnicy nieraz dochodzącej do 3 metrów. Za centrum gniazda często służy spróchniały pniak, wokół którego konstruowane jest wielkie leśne mrowisko.

Mrówka ćmawa tworzy kolonie poliginiczne, gdzie można spotkać nawet kilka tysięcy królowych. Wówczas kolonia może liczyć ponad milion robotnic, tworząc wielkie (liczące dziesiątki, a nawet setki połączonych gniazd) wysoce rozwinięte systemy polikaliczne.  

Formica polyctena to gatunek niezwykle drapieżny, polujący na swoje ofiary (wszelkie owady, pajęczaki. martwe zwierzęta) na powierzchni gruntu, a także w koronach drzew. Jeden z głównych pokarmów to wysokoenergetyczna, słodka spadź mszyc.

Charakterystyczne dla tego gatunku jest częste psikanie kwasem w wyniku pojawienia się zagrożenia.

Jeśli chodzi o nowe kolonie powstają one przez tymczasowe pasożytnictwo społeczne w mrowiskach najczęściej gatunków Formica fusca (pierwomrówka łagodna), Formica cinerea (pierwomrówka żwirowa) lub przez podziały istniejących już kolonii.

Rójka Formica polyctena ma miejsce w maju oraz czerwcu. Więcej informacji na temat rójek gatunków mrówek w Polsce można znaleźć tutaj.

Poniżej przedstawiam krótki kilkunastosekundowy filmik, który udało mi się znaleźć w jednym z folderów na komputerze. Przedstawia on robotnice mrówki ćmawej sfilmowane na jednej z leśnych dróg. W przyszłości postaram się o dłuższy film na temat tego gatunku.

Królowa Formica polcytena